harnachement
Het woord Harnachement heeft 2 betekenissen ten eerste de zware uitrusting van een soldaat en ten tweede de tuigage van een paard. Wij beperken ons in dit blog tot de tuigage van een paard en dan specifiek het aangespannen paard. Dat het tuig van een paard niet alleen mooi moet zijn en goed moet passen is iedereen duidelijk maar het moet vooral goed onderhouden, schoon en veilig zijn.
Over het algemeen kunnen wij tuigen voor het aangespannen rijden in 2 categorieën verdelen de borsttuigen en gareeltuigen. Van beide modellen zijn er tuigen die geschikt zijn voor paarden die alleen ( enkelspan) voor een koets lopen en tuigen voor paarden die met hun tweeën (dubbelspan) voor een koets lopen en tuigen voor paarden die in vierspan voor de koets lopen. Het beslag ( de gespen ) van deze tuigen kunnen zowel van Nikkel zijn maar ook van Koper. De laatste versie geeft een hele mooie glans maar brengt ook veel poetswerk met zich mee. Om ook extra glans in een tuig aan te brengen worden sommige delen die niet met het paard in aanraking komen voorzien van lakleer. Denk hierbij aan de bovenzijde van de schoften en garelen.
Het grote verschil tussen een borsttuig en een gareeltuig is dat men een borsttuig op maat kan verstellen al naar de grote van het paard. Er zijn in principe 3 standaard maten te weten pony maat , cobmaat ( dit is een tussenmaat) en full deze is voor grote paarden. Een gareel tuig wordt aangemeten voor het paard. Het gareel kussen (collier) dat om de nek van het paard zit kan men niet verstellen.
Op deze foto ziet u een enkelspan borsttuig. De riem de voor de borst van het paard loopt noemt met de borst. De riem de om de achterhand van het paard langs loopt noemt met de broek deze is bedoelt om het rijtuig tegen te houden als deze toeloopt bij afdalingen. Het gedeelte leer dat om de rug en buik van het paard loopt noemt met het schoft. Aan de zijkant van het schoft ziet met de lichtogen dit zijn leren lussen waar de bomen van de koets doorheen lopen. Het paard loopt in enkelspan dus tussen 2 stokken in waardoor de afstand van paard en koets het zelfde blijft.
Op deze foto ziet u een 2pan gareeltuig dit tuig is bedoelt voor 2 paarden die naast elkaar de koets trekken. in plaats van lerenriemen voor de borsten van de paarden langs ziet men nu om de nekken van de paarden lederen colliers met daarom heen stalen beugels waar de koets mee wordt getrokken. Bij een 2 span lopen de paarden niet tussen houten bomen in maar zit er tussen de beide paarden 1 boom ( disselboom) waarmee de paarden de koets sturen en afremmen bij afdalingen. Het schoftdeel is in dit geval smaller omdat er geen druk op de schoften komt zoals bij een enkelspantuig met een 2 wieler wagen. Gareel tuigen gebruikt men vooral bij dienst aanspanningen. Dit zijn aanspanningen die gereden worden door een koetsier in Livrei.
Op deze foto ziet met een tuig dat bedoelt is voor een 4span paarden dit tuig komt redelijk overeen met 2x een 2pan tuig voor elkaar. alleen zijn de aansluitingen van de lederen riemen waar de paarden de koets mee trekken ( strengen ) anders dan bij een 2 span tuig en op de schoften van de achterpaarden en langs de hoofdstellen zijn extra ogen geplaatst waar de leidsels van de voorpaarden door heen lopen.
Alle tuigen die worden gebruikt in de koetsencentrale zijn vervaardigt door de Belgische top tuigenmaker Henk van der Wiel uit Achel.
Deze tuigen maker behoort tot de absolute wereld leider in het maken van tuigen en aanverwante artikelen. Tot zijn clientèle behoort onder andere het Koninklijkhuis, zo zijn een groot deel van de tuigen die hangen op het Koninklijk Staldepartement in den Haag vervaardigt of gerestaureerd door Henk van der Wiel. Ook alle tuigen die worden gebruikt in Friesian Horse Land in attractiepark Huis ten Bosch, in Japan komen uit Achel. Daarnaast zijn er echte liefhebbers uit de gehele wereld die de weg naar Van der Wiel weten te vinden. Wij zijn als koetsencentrale trots op onze tuigen kamer vol met tuigen van de hoogste kwaliteit. Deze tuigen worden goed onderhouden voor veilige kilometers.
